Honderd jaar geleden, in 2019, schreef paus Benedictus XV de apostolische brief Maximum illud. Deze brief vormt het charter van de katholieke missiebeweging. Paus Franciscus riep bij gelegenheid van het eeuwfeest van deze brief oktober 2019 uit tot bijzondere missiemaand. De Kerk bezint zich deze maand op het wezen van haar missionaire opdracht. Het Sint Franciscuscentrum, het vormingscentrum van het bisdom Breda, sloot zich tijdens zijn jaarlijkse Franciscusdag op 4 oktober 2019 aan bij deze pauselijke oproep. Het organiseerde een middag met getuigenissen en ervaringsverhalen en over de banden van Bisdom Breda met het Surinaamse bisdom Paramaribo. De middag vond plaats in de H. Catharinakerk op het Bredase Begijnhof.
Na de opening met vespers volgde Hartmann met de betekenis van Maximum Illud
Na het bidden van de vespers ging missiesecretaris Ben Hartmann kort in op de betekenis van Maximum illud. Vroeger was de missionering nauw verbonden met de kolonisatie. Benedictus XV herinnerde de missionarissen eraan dat het hun eerste opdracht was het Woord van God te verspreiden en niet de Europese cultuur. In die lijn stond Hartmann ook stil bij de betekenis van Franciscus van Assisi. Zijn optreden kende een missionaire dimensie. In het spoor van de kruisvaarders trok hij in 1219 naar Damiate waar hij sultan Malek ontmoette. Franciscus wilde door liefde en geweldloosheid mensen voor Christus winnen.
Pastoor Lobo en zr. Nadiya Beznaiynych en hun missie in Nederland
Pastoor Richard Lobo svd van de H. Augustinusparochie in Breda-Noord en Teteringen en zuster Nadiya Beznaiynych SSVM, overste van de communiteit van de zusters van het Mensgeworden Woord (beter bekend als de ‘blauwe zusters’) getuigden over hun werk in Nederland. Richard Lobo vertelde over zijn Indiase achtergrond en hoe hij moest wennen aan de Nederlandse taal en cultuur. Na een periode in Den Haag kwam hij in 2017 naar Breda-Noord. Daar werkt hij met veel plezier. Hij kijkt tevreden terug op de Alphacursus waardoor mensen Jezus leren kennen. “Dat is mijn missie: mensen helpen een relatie met Jezus op te bouwen,” aldus pater Lobo. Voor hem is het gebed, samen met zijn gemeenschap, levensnoodzakelijk. “Daar leg ik mijn eigen verbinding met de Heer.”. Hij erkent dat het leven van buitenlandse priesters niet altijd over rozen gaat. Ze komen vaak uit landen waar geloof en Kerk vanzelfsprekend zijn terwijl dat in Nederland niet meer het geval is. Nederland heeft behoefte aan re-evangelisatie. “Geef mensen Jezus. Als ze Jezus ontmoeten zoeken ze de Kerk.”
Zr. Nadiya is afkomstig uit de Verenigde Staten. Ze werkt sinds 2012 in Den Haag, eerst in de H. Pastoor van Arsparochie, nu in het centrum. In de spiritualiteit van haar congregatie staat de vreugde centraal. “Onze missie gaat over de vreugde. Door het contact met Jezus leer je op een andere manier naar de wereld te kijken. Hij roept ons op om ons te bekeren. Hij is voor ons aan het kruis gestorven om ons eeuwig leven te geven. Wat is er mooier! Jezus geeft ons een vreugde die nooit verloren gaat.” Zij signaleert dat er in Nederland weinig vreugde is. De zusters laten zich in hun missionaire arbeid inspireren door de heilige Don Bosco. “Op zaterdag spelen we op straat met kinderen. Als je met kinderen echt kunt spelen willen kinderen ook naar je luisteren als je over God spreekt,” aldus zuster Nadiya. “Het is onze missie de vreugde van het Evangelie te laten zien.”
Bondgenootschap tussen de bisdommen Breda en Paramaribo
Het tweede deel van de middag stond in het teken van het bondgenootschap tussen de bisdommen Breda en Paramaribo. Het bisdom Paramaribo omvat heel Suriname. Missiesecretaris Ben Hartmann gaf een kort historisch overzicht van de rooms-katholieke Kerk in Suriname. Via de zusters Franciscanessen van Mariadal te Roosendaal heeft het bisdom Breda al lang contacten met Suriname. Hartmann ging ook in op het ontstaan van de huidige banden met het Surinaamse bisdom Paramaribo. In de jaren 2005-2010 werkte diaken Co van Bekkum, diaken van Bisdom Breda in Suriname. Hij zette zich vooral in voor de vorming van vrijwilligers in het pastoraat. Hiervoor bestond grote belangstelling. Diaken Van Bekkum ontwikkelde voor hen een driejarige cursus. Het bisdom Paramaribo beschikte over onvoldoende docenten. Daarom hebben verschillende ´Bredase’ docenten onder wie vicaris-generaal Vincent Schoenmakers en Jan Brok meegewerkt aan de verdere opbouw van de Surinaamse opleiding. Soms functioneert deze als een opstap naar de Priester- en Diakenopleiding.“De relatie wordt verder uitgebouwd.” Ben Hartmann maakte ook gewag van de reis van vijf Bredase diakens met hun echtgenotes naar Suriname in augustus 2019.
Diaken Bornhijm en de reis van de Bredase diakens naar Suriname
Diaken Egbert Bornhijm blikte terug op de reis van de Bredase diakens. In Suriname is ongeveer een kwart van de bevolking katholiek. In Suriname zijn de afstanden groot. Het merendeel van de bevolking woont in Paramaribo en in het kustgebied. In de binnenlanden liggen verspreid katholieke staties. De huidige bisschop, mgr. Karel Choennie, zoekt naar de eigen plaats van de Kerk in Suriname. Het bisdom telt zes onbezoldigde diakens die naast hun baan hun ambt vervullen. Ze dragen de totale verantwoordelijkheid voor hun gemeenschappen. De diakens leggen zich toe op pastoraat. Zij bezoeken mensen en de mensen komen met hun vragen en problemen naar hen toe. Zij helpen praktisch maar ook door mensen te zegenen en voor hen te bidden. Het gebed speelt een grote rol in de Surinaamse katholieke gemeenschap. Egbert liet dit zien. Hij vergeleek de website van een willekeurige Surinaamse parochie met die van een parochie in het bisdom Breda. Staat in het bisdom Breda de organisatie centraal, in Suriname gaan de sites over gebed en het vinden van God.
De Kreek en de mogelijkheden voor onderlinge samenwerking.
Jos de Kreek, de medewerker projecten van Bisdom Breda, ging in op de mogelijkheden voor onderlinge samenwerking. Hij ziet kansen in het gebruik van moderne media op het gebied van de geloofsverkondiging. “Op dit terrein kunnen we wederzijds heel veel van elkaar leren,” aldus De Kreek. De Surinaamse websites zijn veel missionairder dan onze parochiesites. In Suriname bezochten de diakens Maria Garden. Het bisdom Paramaribo beheert verschillende internaten waaronder het Maria Internaat. Dit internaat heeft een buitenverblijf vlakbij de Surinaamse plaats Groningen. Met ecologisch verantwoorde methodes probeert het internaat gewassen te verbouwen zodat het zelfvoorzienend kan zijn. In deze tuin werken enkele vrijwilligers. Het internaat is op zoek naar een stagiair om de vrijwilligers te ondersteunen met hun werk en de verdere uitbouw van de tuin. “Hierbij is Bisdom Breda behulpzaam,” zegt De Kreek. Voor informatie over de stageplaats klik op de vacaturetekst.
De bijeenkomst werd afgesloten met een gezamenlijke broodmaaltijd in de Begijnhofzaal.